Tarih FM — algokrasi

hepinize yeniden merhaba, tarih fm podcast’in bonus bölümü için hazırladığım podcastin yazılı haline hoşgeldiniz.

monarşi, teokrasi, demokrasi, cumhuriyet gibi kavramları yüzyıllardır tartıştı insanoğlu. konuşmaya da devam edecek gibiyiz. bu bölümse belki daha çok ileride konuşulacak bir yönetim tarzından bahsedeceğim. algokrasiden yani yönetimin yapay zeka yoluyla insanlardan alınıp bilgisayarlara bırakıldığı daha doğrusu yapay zekaya bırakıldığı dünyadan kısaca bahsedeceğim.

bu podcast ı-tunes’ta, spotify’da ve google podcastte yerini aldı. bu yayını ve daha önceki yayınları tüm podcast platformlarından dinleyebilir ya da daha dinlemek isterseniz indirebilirsiniz.

algokrasi kavramını

matrix gibi filmlerde sıklıkla karşımıza çıkan bir kavram algokrasi. genel tanımlamasından başlarsak her şeyin matematiksel sistemlere, yapay zekaya bırakılması anlamına gelir. devlet otoritesinin ve her türlü otoritenin yapay zekaya emanet edilmesini ifade eder. aslında yönetimin insanlara değil yapay zekaya ait olduğu sistem gibi duruyor ama daha da ötesi. yapay zeka da şu anda insanlar tarafından oluşturuldu ileriki zamanda bu da olmayacak yani yapay zeka kendisi bir sistem kuracak. korkunç geliyor değil mi? hiç korkunç gelmesin. belki bir değil, çocuklarımız değil ama onların çocukları o günleri görecekler. chat gpt’ye bakın, google’ın önümüzdeki günlerde açıklayacağı ve chat gpt’nin çok ilerisinde dediği sistem daha emekleme aşamaları.

işi çok distopik hale getirmeden devam edeyim. şu anda kullandığımız e-devlet uygulamasını düşünelim. yaşadığınız yerde, köyde ya da şehirde fark etmez. diyelim ki verdiğiniz vergilerin nerelere, hangi zamanda ve ne kadar harcandığını öğrenmek isteyeceksiniz. sistem üzerinden bu harcamalları tüm ayrıntısına kadar öğrenciğinizi düşünsenize. diyelimki öğrendiniz ve bazı harcamaların bazı alanlara faza yapıldığını düşündünüz. hemen halkoylaması istiyorsunuz ve yüzde 50,1 olarak oy kullanan tarafın dediği, istediği oluyor. bu da zaman yaptığınızı düşünün. oy için kağıt, afiş, mürekkep kalem hiç bir şey yok.her şey algoritma sayesinde gerçekleşiyor. şeffaf.

biraz daha ilerleyeyim. dünya üzerinde bu yıl itibariyle mahkeme sistemleri de yapay zeka ile yapılabilir kıvama geliyor. bu yıl içinde bu durumu yaşayacak ve göreceğiz. yapay zekaya binlerce algoritma sayesinde mahkemeleri teslim etmeye başlayabileceğiz. bakın rüya ya da kabus gibi değil mi.

bunun tüm alanları kapsayacağını ve kısa sürede yapay zekalaşacağımızı var sayıyorlar.

fordist üretimin bitmesinnden bahsediyorum. ama şimdi değil yakında. fordist ekonomiden de bir ara bahsederiz belki.

sanırım çok yakın zamanda blokzinciri de borsa gibi konuşmayacak toplumsal ve bireysel itibar sistemi gibi konuşacağız. herkes tarafından görülebilen, oylanabilen, şeffas ve güvenli bir puanlandırma olarak mı konuşacağız acaba. çindeki sosyal kredi sistemi gibi belki. herkes herkese oy verebilecek. algoritma üzerinde bir oylama sistemi olacak. çoğu yapacağımız ve yapamayacağımız şeyleri bu algoritma sayesinde kurgulayacakmıyız. göreceğiz. biz göremesek de torunlarımız için o vakitler oldukça yakın olacak.

george orvel’in 1984’ü ya da aldous huxley’in cesur yeni dünya kitapları gibi bir dünya..

podcast bölümlerini de dinlemek isterseniz buyrun..